Zitten of bewegen; wat is de juiste balans?

Nu ik mijn kwasten voorlopig in de wilgen heb gehangen en mijn vochtige, koude werkplaats heb verruild voor een gezellige en vooral aangenaam warme thuiswerkplek, word ik direct geconfronteerd met een schokkende uitspraak:

Zitten is het nieuwe roken

Natuurlijk heb ik deze zin al vaker voorbij zien komen, maar nooit bij stil blijven staan. Afgedaan in de categorie ’40 is het nieuwe 30’ of ‘grijs is het nieuwe zwart’. Van die mode onderhevige uitspraken die er ineens zijn maar gelukkig ook weer gaan.

Waarom trekt deze uitspraak dan nu ineens wél mijn aandacht? Omdat ik nog geen week als freelance copywriter aan de slag was toen ik plotseling spieren begon te voelen die zich nog nooit hadden gemanifesteerd op de manier zoals ze nu deden. Juist…. overbelasting door een verkeerde zithouding.

Tegen de tijd dat je een jongetje bent….

Als kind klaagde ik wel eens over onbelangrijke pijntjes, steevast zei mijn vader dan: ‘dat is wel over tegen de tijd dat je een jongetje bent’. Meestal maakte ik me drukker om het feit dat ik misschien een jongetje kon worden, dan om het ongemak zelf. ‘Geef het even de tijd’, was de bedoeling van zijn woorden, daar ben ik het nu als volwassene wel mee eens. Ondanks dat ik nog steeds vaak handel volgens het motto van mijn vader, heb ik toch maar even een afspraak bij een fysiotherapeut gemaakt.

Want ik hád het even de tijd gegeven. Iets te lang blijkbaar. Je voelt wel iets, maar negeert dat. Elke startende ondernemer kent dat wel, er is nog geen factuur verstuurd, maar toch zit je uren en uren achter dat beeldscherm. Eerst zaaien, dan oogsten. Dus ga je door, absorbeert informatie als een spons, voor je het weet heb je 15 tabbladen bij Google open staan en nóg is het niet genoeg. Wat als die ene gouden tip nou achter de volgende link verstopt zit?

Pauze? Huh, hoezo? Je zit toch lekker aan de eettafel met de vertrouwde huiselijke geluiden op de achtergrond, waarom zou je pauzeren? Je hebt nog nooit zo relaxed gezeten! Daar komt bij dat je regelmatig koffie aangereikt krijgt van je partner, die 1,5 jaar geleden aan diezelfde eettafel al een thuiswerkplek heeft gecreëerd. Compleet met aangepaste bureaustoel, voetenbankje en laptopsteun. Van het lijstje met aan te schaffen zaken voor beginnende ondernemers heb ik vooralsnog de meest noodzakelijke gekocht. Bureaustoel? Ach, ik zit al jaren op die lekkere leren stoeltjes en om iets hoger te zitten volstaan 2 kussentjes ook wel even….. Niet dus. De vermanende blik van de fysio heeft me overtuigd. Die bureaustoel moet er echt komen.

Sportief of niet?

Maar nu dan mijn aandacht voor die ‘zitten is het nieuwe roken’- quote. We weten allemaal dat bewegen gezond is. En dat niet bewegen ongezond is. Simpel. Maar dat lang zitten extra gezondheidsrisico’s met zich meebrengt, dat wist ik niet. Voor mijn gevoel valt het best nog wel mee allemaal. Oké, ik ben van nature geen sporter, ik heb een broertje dood aan fietsen en van een flinke afstand hardlopen gaan mijn gelukshormonen niet stromen. Kortom, je zou mij niet omschrijven als een heel sportief persoon. Maar het is nou ook weer niet zo dat ik volledig wortel schiet achter de laptop. Ik stop overdag echt wel even voor een rondje met het hondje. Of meerdere rondjes.  Of een ronde met de buurvrouw. Gemiddeld haal ik zo’n 4 keer per week mijn gestelde doel van 10.000 stappen.

Ze laat merken dat ze dat lastig vindt. Zij kent geen verschil tussen vrije tijd en werktijd. Ik vind het ook lastig. Want ondanks dat ik thuis ben, kan ik haar niet mijn volledige aandacht geven.

Terug naar het lange zitten. Ook wel sedentair gedrag genoemd. Gedrag waarbij je niet veel meer energie verbruikt dan wanneer je lichaam in rust is. Dan laten we de energie die je brein nodig heeft even buiten beschouwing. Want zelfs al doe je net of je hard aan het werk bent maar staar je in werkelijkheid alleen maar naar je scherm, dan nog verbruikt je brein ongeveer 20% van de zuurstof die je lijf nodig heeft. Sedentair gedrag gaat vooral om het verminderd verbruiken van energie qua lichaamsbeweging.

Lang zitten verhoogt volgens diverse bronnen de kans op:

• Vroegtijdig overlijden;
• Type 2 diabetes;
• Hart- en vaatziekten;
• Depressieve klachten;
• Sommige vormen van kanker.

Is mijn gezondheid in gevaar?

Zo, daar schrok ik wel even van!

De sigaretten die ik op 13-jarige leeftijd samen met een achternichtje van haar oma stal, zijn op 1 hand te tellen. Wijn en een goeie gin-tonic sla ik niet af, maar na slechts 1 glas sta ik op de kop. De kans dat ik een aandoening krijg die wordt veroorzaakt door overmatig gebruik van alcohol of inname van nicotine is dus vrij klein. En nu loop ik tóch een verhoogde kans op die aandoeningen omdat ik veel zit??

Naast een paar stijve nekwervels veroorzaakt door mijn verkeerde zithouding, kan ik blijkbaar ook ‘engere’ aandoeningen krijgen door het lange zitten.

Dat vraagt om het openen van tabblad nummer 16: zitten is het nieuwe roken.

En ja, bovenstaande risico’s worden door bijna alle pagina’s die ik bezoek beaamd. Maar; als je iets langer zoekt, dan zijn er gelukkig ook tegengeluiden. Zo schrijft Stijn van de Fysiovrienden in zijn blog dat het gerenommeerde tijdschrift ‘The Lancet’ een onderzoek heeft gepubliceerd met als uitkomst dat 60 tot 75 minuten matig intensief bewegen per dag voldoende tegenwicht biedt voor een lange werkdag achter de computer. Dat komt dan weer aardig overeen met die 10.000 stappen van mij 😊.

Zo zie je maar weer, voor elke bewering is er wel een die het tegenovergestelde beweert. Voor mij is het belangrijk dat ik een balans vind tussen zitten, bewegen, de hond voldoende aandacht geven en zelf mijn koffie halen.

Herkenbaar voor andere starters of thuiswerkers?