âððđð ðąðē ððķðŧðą ‘ððēðŋðļðēðēðŋðą’ ðððŪðŪð, ðķð ðĩðēð ðĩðķðēðŋ ðŧðķðēð ððē ðĩðŪðŋðąðēðŧ.â
Ze wonen al bijna 40 jaar in hun tuinderswoning die ooit gemoedelijk tussen weilanden en akkers lag. Nu zijn ze op nog geen 150 meter afstand omringd door megastallen. Ooit kleine varkensboeren zijn sinds het verlenen van talloze vergunningen verworden tot vee-industrie.
âðð 15 ðŦðĒðĒðģ ðŧðŠðĩðĩðĶðŊ ðļðĶ ðĢðŠðŦ ðĨðĶ ð·ðĶðģðŽðĶðĶðģðĨðĶ ðļðŠðŊðĨðģðŠðĪðĐðĩðŠðŊðĻ ðŠðŊ ðĶðĶðŊ ðĒðððĶðī ðĢðĶðĨðļðĶððŪðĶðŊðĨðĶ ðĒðŪðŪð°ðŊðŠðĒðŽðĻðĶðķðģ. ððĒðĩ ðĢðĶðĩðĶðŽðĶðŊðĩ; ðĒðððĶðī ðąð°ðĩðĨðŠðĪðĐðĩ, ðĻðĶðĶðŊ ðīðąðĒðĩðŦðĶ ððķðĪðĐðĩ ðĢðŠðŊðŊðĶðŊððĒðĩðĶðŊ. ððŊðĨðĶðģðī ðŧðŠðĩðĩðĶðŊ ðļðĶ ðŠðŊ ðĨðĶ ð·ðĒðģðŽðĶðŊðīðīðĩðĒðŊðŽ; ðĶðĶðŊ ðąðĶðŊðĶðĩðģðĒðŊðĩðĶ, ðļðĶðĶðŠĖðĻðĶ ððķðĪðĐðĩ.â
Elke ademteug maakt angstig. Ademen ze ammoniak in? Of vullen hun longen zich met fijnstof? Zijn longfunctie is 70%. Terwijl dit tien jaar geleden nog 92% was. Als tuinder is hij jarenlang blootgesteld aan die vuile lucht.
âððĩðĶðĶðĨðī ð°ðąðŊðŠðĶðķðļ ðĢðģðĶðŠðĨðĶðŊ ðĢð°ðĶðģðĶðŊ ðķðŠðĩ. ðĄðĶ ðŽðģðŠðŦðĻðĶðŊ ð·ðĶðģðĻðķðŊðŊðŠðŊðĻðĶðŊ ð°ðą ð·ð°ð°ðģðļðĒðĒðģðĨðĶ ðĨðĒðĩ ðŧðĶ ðĢðŠðŦð·. ððķðĪðĐðĩðļðĒðīðīðĶðģðī ðŠðŊðīðĩðĒðððĶðģðĶðŊ. ððĒðĒðģ ðĨðŠðĶ ðļðĶðģðŽðĶðŊ ð°ðŊð·ð°ððĨð°ðĶðŊðĨðĶ, ðĨðĒðĩ ðŠðī ðĒð ðĢðĶðļðĶðŧðĶðŊ.â
Ze zijn al ruim 10 jaar verwikkeld in juridische processen. Met andere gedupeerden zijn ze verenigd in de actiegroep De Staat Gedaagd en spanden een zaak tegen de Staat aan. Met succes: de rechter heeft in 2022 bepaald dat omwonenden van megastallen onvoldoende beschermd worden tegen de allesoverheersende stank. Maar de Staat is in hoger beroep gegaan, dus de zaak sleept zich voort.
Ze strijden tegen een ijzersterke landbouwlobby die in de achterkamertjes van Den Haag gevoerd wordt.
Het dieptepunt is de invoering van de Wetgeving Geurhinder en Veehouderij in 2007. Deze wet is in strijd met de Herziene Nota Stankbeleid van 1994. De nota bepaalt dat de stankuitstoot op een omwonende niet boven de 5 odeur mag uitkomen. De huidige WVG laat 14 odeur toe. Bijna 3x zoveel!
Bij taxatie blijkt hun woning ⎠44.000 minder waard te zijn. Verhuizen is geen optie. Ook willen ze nieuwe bewoners niet opzadelen met deze stanksituatie.
âððĒ ðĒð ðĨðŠðĶ ðŦðĒðģðĶðŊ ðļðŠðððĶðŊ ðļðĶ ðĐðĶðĩ ðŊð°ðĻ ðīðĩðĶðĶðĨðī ðĶĖðĶĖðģðīðĩ ð°ðąðð°ðīðīðĶðŊ, ð·ð°ð°ðģ ðļðĶ ðķĖðĢðĶðģðĐðĒðķðąðĩ ð·ðĶðģðĩðģðĶðŽðŽðĶðŊ. ððĒðĩ ðĨðĒðĒðģð·ð°ð°ðģ ðŊð°ðĨðŠðĻ ðŠðī: ðŪðŠðŊðĨðĶðģ ðĨðŠðĶðģðĶðŊ, ðŪðŠðŊðĨðĶðģ ðīðĩðĒðŊðŽð°ð·ðĶðģððĒðīðĩ ðĶðŊ ðŪðĒðđðŠðŪðĒðĒð 5 ð°ðĨðĶðķðģ. ðĄð°ðĒððī ðĐðĶðĩ ðŠðī ðĒð§ðĻðĶðīðąðģð°ðŽðĶðŊ ðŠðŊ 1994. ððĒðŊ ðŽðģðŠðŦðĻðĶðŊ ðļðŠðŦ ðĶðŠðŊðĨðĶððŠðŦðŽ ð°ðŊðŧðĶ ð§ðĒðĩðīð°ðĶðŊððŠðŦðŽðĶ ððĶðĶð§ð°ðŪðĻðĶð·ðŠðŊðĻ ðĩðĶðģðķðĻ.â
ðđðđðđ
Dit verhaal is onderdeel van een reeks interviews met mensen die al jaren extreme stankoverlast van megastallen hebben.
Zit je ook in de stank? Neem dan contact op: ðŪð°ððķðēððēðīðēðŧðððŪðŧðļ@ðīðšðŪðķðđ.ð°ðžðš