De mantra in mijn hoofd dreunt: ‘Ik ben hier niet. Ik ben hier niet. Ik ben hier niet.” Maar ik ben er wél. Voer een oppervlakkig gesprek. Of observeer de gespreksnarcist in de groep. De persoon die alleen praat maar niet luistert. Die vraagt; ‘Hoe istie?’ maar niet wacht op mijn antwoord.
Verjaardagen, recepties of andere verplichte nummers. Ons morele besef verplicht ons te luisteren naar figuren die zichzelf graag horen praten. Is dat vervelend? Ja. Is dat erg? Nee. Niet als je de luisteraar bent. Maar: de meeste mensen zijn betere praters dan luisteraars. En als je een verbintenis met iemand wilt opbouwen, dan moet je luisteren naar wat de ander te zeggen heeft.
Luisteren is leren
De Amerikaanse journaliste Kate Murphy schreef er zelfs een boek over: You’re not listening. Ze deed er wetenschappelijk onderzoek naar. Ze sprak spionnen, barkeepers, kappers, geestelijken en psychotherapeuten.
“Interesse in anderen levert betekenisvolle relaties op”
Kate Murphy
Murphy stelt dat als je goed luistert naar mensen, je binnen twee maanden een vriendschap hebt opgebouwd. Daar staat tegenover dat praters járen kunnen praten zonder verbinding te krijgen. Belangstelling voor anderen levert je niet alleen een verbintenis op, je leert er ook van.
We zijn de laatste jaren massaal slechter gaan luisteren. Dat is jammer. Want je leert dus door te luisteren. Murphy: ‘Je kent jezelf al. Degene met wie je praat ken je nog niet en je weet ook nog niet wat je van hem of haar kunt leren.’
Waarom is het zo moeilijk om te luisteren?
Je kent deze situatie wel: iemand stelt zich voor en jij formuleert in je hoofd al wat je gaat zeggen. Daardoor mis je basale informatie. Een naam bijvoorbeeld. Dat komt omdat we voortdurend bezig zijn met hoe we op een ander overkomen. Door hoe we bezig zijn met onszelf te profileren raken we de kunst van het luisteren kwijt.
De opkomst van de schermen is ook een reden. Een appje is zó gestuurd. Voor het delen van vakantiekiekjes hoef je niet eens de deur meer uit. Ons leven delen we op social media. Meer berichten, foto’s en videootjes. Het lijkt alsof we ons suf communiceren. In werkelijkheid raken we meer en meer in een isolement. Onze gesprekken bestaan uit de comments die we krijgen.
De herrie van het moderne leven. Dat is volgens Murphy ook een oorzaak van slecht luisteren. Slechte akoestiek in restaurants, kantoortuinen, harde muziek uit speakers. Allemaal veroorzakers van permanent lawaai waardoor we elkaar niet goed meer horen.
Een andere oorzaak is in de neurologie te vinden. Wij kunnen sneller luisteren dan dat de ander spreekt. Dus we dwalen nogal eens af met onze gedachten. Terwijl de ander vertelt, maken wij een boodschappenlijstje of de planning voor de vakantie.
Aannames zorgen er ook voor dat we niet goed luisteren. Vooral als je iemand al beter kent. Dan denk je te weten wat deze persoon gaat zeggen. We luisteren op de automatische piloot.
Luisteren is te leren
Luisteren is een vaardigheid. Hoe meer je het doet, hoe beter je wordt. Probeer te bedenken wat er de vorige keer is gezegd. En kom daar op terug. Daarmee laat je zien dat je de ander gehoord en begrepen hebt. Dat is heel betekenisvol. Stel geïnteresseerde vragen. Geef de ander tijd en ruimte die vragen te beantwoorden. Zelfs de in jouw ogen meest saaie persoon heeft een interessant verhaal. Als je er voor open staat.
En die gespreksnarcist dan?
Je kunt een poging doen. Maar als het eenrichtingsverkeer blijft, kap er dan mee. Loop gewoon weg. Mijn zegen heb je.
Wil je dat ik luister naar wat jij te zeggen hebt? Om jouw verhaal dan vervolgens in een mooie brand story te gieten? Laat het me weten! Ik kan namelijk goed luisteren. Al zeg ik het zelf 😉